Wydanie „Projektu Programu NPR”
Partia polityczna o profilu narodowo-robotniczym, która powstała w maju 1920 roku w oparciu o struktury związkowe Narodowego Związku Robotników (ziemie zaboru pruskiego) oraz Narodowego Stronnictwa Robotników (ziemie zaboru rosyjskiego). NPR od początku posiadała szeroką bazę społeczną w formie różnorodnych organizacji społecznych. Były to m.in. Związek Młodzieży Pracującej „Jedność” oraz Towarzystwo Kultury i Oświaty Robotniczej „Pochodnia”.
Pod względem programowym NPR była zróżnicowana, od lewicy narodowej po przedstawicieli nurtów chadeckich i solidarystycznych. W swoim głównym nurcie akcentowała przywiązanie do chrześcijańskich i narodowych wartości społecznych, rozdzielając państwo od Kościoła. W kwestiach gospodarczych posługiwała się retoryką klasową, uznając walkę klas, a także postulowała stopniowe uspołecznienie i upaństwowienie kluczowych sektorów gospodarki.
Partia posiadała wiele frakcji, których część ciążyła po 1926 roku ku sanacji, a część postanowiła pozostać w opozycji wobec reżimu Piłsudczyków. Rozważano przystąpienie do Obozu Wielkiej Polski, ale ostatecznie opozycyjna NPR weszła do Centrolewu. NPR-owcy na polu związkowym, ale i politycznym, rywalizowali jednocześnie z PPS i KPP z „lewa” oraz endecją i chadecją „z prawa”, wchodząc z obiema stronami sceny politycznej w lokalne sojusze taktyczne.
W latach 30. wpływy NPR osłabły, a baza kadrowa w Zjednoczeniu Zawodowym Polskim zaczęła być przejmowana przez rządzącą sanację i pomniejszych konkurentów. Z tegoż kryzysu liderzy partii zdecydowali się w 1937 połączyć siły z chadecją i w rezultacie zjazdu w październiku 1937 roku powstało Stronnictwo Pracy.
„N.P.R. pragnie całkowicie wyzwolić ją politycznie i społecznie, to znaczy, dąży do stworzenia takich warunków życia społeczno-gospodarczego w Polsce, które usuną wszelki wyzysk, niewolę i krzywdę społeczną, a zapewnią wszystkim obywatelom w równej mierze wolność, prawa polityczne i społeczne, oraz sprawiedliwy udział w korzystaniu ze wszystkich dóbr materialnych i duchowych społeczeństwa.”